Innowacja pedagogiczna „Przyjaciele przyrody”

Program innowacji „Przyjaciele przyrody” realizowany był w klasie I i III Szkoły Podstawowej w Hutkach. W innowacji brali udział wszyscy uczniowie tych klas w okresie od 01.09.2021 roku do 24 06.2022 roku.

Nasza szkoła jest na wsi, co sprzyjało wdrożeniu innowacji. Mieści się niedaleko lasu, w jej sąsiedztwie znajdują się łąki i pola uprawne oraz gospodarstwa rolnicze. Realizowane na zajęciach zagadnienia łączyły teorię z praktyką, pozwalając bliżej poznać wybrane zjawiska przyrodnicze i dotyczyły najbliższego środowiska, otoczenia dzieci. Układając program innowacji uwzględniłyśmy kontakt dzieci ze środowiskiem przyrodniczym poprzez obserwacje, gry i zabawy dydaktyczne, wykonywanie prostych doświadczeń, spotkania z ciekawymi ludźmi, prezentację filmów o tematyce przyrodniczej i działania plastyczno-techniczne. Poprzez ciekawe zajęcia uczniowie uczyli się obserwować uważnie świat przyrody i podziwiać jego piękno, dostrzegać związki przyczynowo - skutkowe zachodzące w przyrodzie, aby zrozumieć powiązania człowieka z przyrodą i stać się odpowiedzialnymi za zmiany w środowisku przyrodniczym. Główne cele innowacji to:

• rozbudzenie wrażliwości i potrzeby kontaktu z przyrodą
• rozwijanie umiejętności obserwowania środowiska oraz gromadzenia informacji o nim
• budzenie zainteresowań zjawiskami przyrodniczymi
• rozwijanie umiejętności dochodzenia do wiedzy drogą obserwacji, doświadczeń, wnioskowania
• wyrabianie szacunku dla przyrody i jej piękna
• wdrażanie do przeprowadzania prostych doświadczeń przyrodniczych
• wykorzystanie naturalnej ciekawości dzieci dla rozwijania zainteresowań przyrodniczych
• wyrabianie umiejętności współdziałania w grupie
• rozwijanie odpowiedzialności za pracę własną i całej grupy
• rozwijanie postaw samodzielności i kreatywności.

W czasie realizacji innowacji wykonałyśmy następujące działania:

• Leśni przyjaciele - poszerzaliśmy wiedzę o mieszkańcach lasu, poznaliśmy kilka popularnych gatunków drzew, które występują w polskich lasach, wyszukiwaliśmy wierszyki, zagadki i piosenki o lesie z zasobów Internetu.
• Znamy drzewa, które rosną wokół szkoły. Prowadziliśmy obserwację drzewa Pomnika Przyrody, które rośnie na placu szkolnym, zbieraliśmy, odrysowywaliśmy jego liście. 
• Na jakim podłożu urośnie roślina? Przygotowaliśmy i wysialiśmy nasiona owsa w pojemniku z ziemią i piaskiem, prowadziliśmy obserwacje.
• Na czym polega praca leśnika? - zorganizowaliśmy spotkanie z leśnikiem.
• Pokarmy zdrowe i niezdrowe. Rozmawialiśmy na temat przynoszenia posiłków do szkoły. Wykonaliśmy smaczne i zdrowe kanapki.
• Odchodziliśmy Dzień Jeża, wykonaliśmy ciekawe jeżyki z materiałów przyrodniczych.
• Obserwowaliśmy pogodę i założyliśmy klasowe kalendarze pogody. Wywołaliśmy zjawisko atmosferyczne w skali mikro - „Powstawanie deszczu”.
• Czy właściwie się odżywiamy? - dowiedzieliśmy się co to Piramida zdrowego żywienia podczas spotkania z panią pielęgniarką.
• Jaki jest lód? Przygotowaliśmy proste doświadczenia z lodem.
• Obserwowaliśmy zmiany zachodzące w przyrodzie w zależności od pory roku, wykonaliśmy rysunki drzewa w wybranej porze roku.
• Jakie jest powietrze? badaliśmy właściwości powietrza, co zanieczyszcza powietrze, prowadziliśmy obserwacje i doświadczenia. Układaliśmy rady na temat konieczności dbania o czyste powietrze.
• Jakie mamy zmysły? Odkrywaliśmy laboratoria chemiczne pracujące w naszym organizmie - „Smaczna zabawa” i „Gra w zapachy”.
• Obchodziliśmy Dzień Ptaków - poznawaliśmy ptaki, które zwiastują wiosnę, wykonaliśmy trójwymiarowe ptaki z papieru.
• Obchodziliśmy Dzień Świadomości Zagrożenia Hałasem - nazywaliśmy dźwięki przyjemne i nieprzyjemne dla ucha - słuchaliśmy nagrań. Zapoznaliśmy się z tabelą głośności (hałasu) - wyciągaliśmy wnioski czy hałas ma wpływ na nasze zdrowie.
• Dlaczego owady są pożyteczne? Zorganizowaliśmy wycieczkę do Śląskiego Ogrodu Botanicznego w Radzionkowie połączoną z warsztatami Ogród dla zapylaczy, zapylacze dla ogrodu (z życia pszczół).
• Mali przyrodnicy - oglądaliśmy albumy przyrodnicze o owadach, poznaliśmy i rozpoznawaliśmy wybrane gatunki. Wykonaliśmy „Atlas owadów”.
• Mali przyrodnicy - prowadziliśmy wiosenne obserwacje w terenie, wykonaliśmy zielniki.
• Wędrówki po Polsce - pracowaliśmy z mapą, poznawaliśmy polskie krajobrazy. Wykonaliśmy plakaty  „To warto zobaczyć w Hutkach”.

Realizowane na spotkaniach zagadnienia przyczyniły się do wzrostu zainteresowania wiedzą przyrodniczą u uczniów, lepszego zrozumienie potrzeby dbania o przyrodę i najbliższe środowisko, podejmowania pozytywnych działań wobec przyrody, umiejętności zaplanowania i przeprowadzenia obserwacji i prostych doświadczeń przyrodniczych oraz do rozwoju umiejętność współpracy w grupie.

Maria Wołczyk, Iwona Maj